Samen het Federatief Datastelsel realiseren

Tierolff noemt het “een belangrijk en expliciet signaal” dat overheden de intentie uitspreken om bij te dragen aan het Federatief Datastelsel (FDS). “We laten hiermee zien dat we met zijn allen dezelfde kant op willen. Dat we de principes van het FDS erkennen en willen toepassen. En dat we elkaar als overheden willen ondersteunen om op een goede en verantwoorde manier data te delen.”

Om maatschappelijke vraagstukken op te lossen, is vaak informatie uit verschillende domeinen nodig. Bijvoorbeeld voor de woonopgave. Dan is het belangrijk dat je die informatie kunt delen en dat iedereen dezelfde informatie heeft, zegt hij: “We hebben nu nog te vaak verschillende beelden, omdat we werken met kopieën van data. Als we allemaal data gebruiken vanuit de bron, metadata toevoegen en weten waar we naar kijken, is er veel minder ruis en kunnen we betere beslissingen nemen. We werken dan bovendien aan dataminimalisatie, omdat we alleen die data gebruiken die we nodig hebben. Dat past bij het zorgvuldig omgaan met data.” 

Zorgplicht

Ook Gerda Quak, plaatsvervangend secretaris-generaal ministerie van Financiën, ondertekende de intentieverklaring: “De Basisregistratie Inkomen en de Basisregistratie WOZ vallen onder de verantwoordelijkheid van het ministerie van Financiën. Daarom vind ik het belangrijk om de uitgangspunten en principes van het Federatief Datastelsel met deze intentieverklaring te onderstrepen. Met het FDS werken overheden in gezamenlijkheid aan een verantwoorde manier van data delen.”

Benjamin Jansen, directeur Datafundamenten en Analytics bij de Belastingdienst, ondertekende de intentieverklaring namens de Belastingdienst: “Als overheid hebben we een zorgplicht om op een goede manier met gegevens van burgers en bedrijven om te gaan. Daar hoort bij dat we gegevens op een zorgvuldige en tegelijkertijd praktische manier met andere overheden delen. Het FDS moet ons daarbij gaan helpen. Het zal ons ondersteunen bij het vinden van de balans tussen dienstbaar en zorgvuldig zijn.”  

Nathan Ducastel, directeur VNG Realisatie: “Als VNG ondertekenden we de intentieverklaring omdat het FDS ons gaat helpen om binnen de overheid data vrijer te laten stromen. In bijna elke crisis waar wij een antwoord op moeten vinden, en bij bijna elk maatschappelijk vraagstuk, is kennis essentieel voor het handelen van de overheid. Voor die kennis hebben we data nodig. Hoe beter gegevens stromen, hoe beter we de samenleving kunnen dienen.” 

Maatschappelijke meerwaarde

Bijna alle basisregistraties ondertekenden de intentieverklaring. Dat is belangrijk, want deze registraties vormen het hart van het stelsel. Mark Vermeer, directeur Digitale Overheid bij het ministerie van BZK: “Je kunt wel stellen dat de BRP, de Basisregistratie Personen, de basis van het stelsel is. Als opdrachtgever voor de IBDS ben ik misschien wat bevooroordeeld, maar natuurlijk vind ik dat de BRP straks moet kunnen werken met de standaarden die we gaan afspreken in het FDS. Ik vind dat vanzelfsprekend en daarom ondertekende ik de intentieverklaring, als opdrachtgever voor de BRP.”

Ook andere belangrijke ‘dataleveranciers’ in het stelsel committeren zich aan de ontwikkeling van het FDS. Zoals het CBS. Ruben Dood, directeur Beleidsstatistiek en Chief Data Officer bij het CBS: “Wij vinden dat elke organisatie de maatschappelijke meerwaarde van zijn eigen datapropositie moet optimaliseren. Dat betekent dat je moet onderzoeken hoe je data zodanig kunt delen, dat de waarde ervan toeneemt. Delen is vermenigvuldigen. Daar gaat het FDS ons bij helpen.”  

Grip op gegevens

Deelnemen aan het FDS betekent dat organisaties aanpassingen moeten doen in hun eigen informatiehuishouding. Ducastel: “De afspraken die we maken in het FDS om gegevens naar buiten toe te delen, gaan richting geven aan hoe we het aan de binnenkant organiseren. Binnen wordt buiten.” Tierolff vult aan dat het samenwerken op federatief niveau geenszins betekent dat je als organisatie de controle over je data verliest. “Het tegenovergestelde is waar: je krijgt er juist meer controle door. Omdat je ten eerste in je eigen organisatie met je gegevens aan de slag moet, waardoor je er meer grip op krijgt. Ten tweede betekent het principe van gegevens gebruiken vanuit de bron, dat je er als bronhouder altijd de controle over houdt. Anders dan nu het geval is, omdat kopieën van data op verschillende plekken staan. Deelname aan het FDS gaat ons dus meer grip en controle geven.” 

Meer lezen?

Marjolein Jansen, directeur-generaal Ruimtelijke Ordening bij het ministerie van VRO, was een van de eersten die de intentieverklaring ondertekende. Lees het uitgebreide interview met haar in IBDS-magazine #8 over het belang van gegevensdeling voor het oplossen van uitdagingen in de fysieke leefomgeving.