Tekst Loïs Diallo
Hoe volwassen is jouw organisatie in verantwoord datagebruik? Die vraag beantwoorden, is niet eenvoudig. Het begint met meten én dan een reeks gesprekken. De IBDS biedt hulpmiddelen om de datavolwassenheid te meten. Zoals de zelfevaluatie bij de Beslishulp datavolwassenheid - of een app zoals de gemeente Hollands Kroon die ontwikkelde op basis van de zelfevaluatie. Deze vragenlijst helpt om inzicht krijgen in waar jouw organisatieonderdelen staan. Niet om te oordelen, maar om het gesprek te voeren en gericht te kunnen verbeteren.
De zelfevaluatie datavolwassenheid, ontwikkeld door het programma Realisatie IBDS, helpt organisaties om gestructureerd in kaart te brengen hoe ze omgaan met data. Denk aan vragen over leiderschap, vaardigheden, datakwaliteit en samenwerking. De zelfevaluatie kan worden ingevuld op het niveau van een afdeling, team, directie of domein. Kies daarom vooraf duidelijk welk organisatieonderdeel je wilt bevragen. Als dat niet gebeurt, ontstaan verschillen in interpretatie die de betrouwbaarheid van de uitkomsten ondermijnen. Houd bovendien rekening met de datageletterdheid van medewerkers: twee mensen uit hetzelfde team kunnen de vragen verschillend begrijpen en invullen. Het is daarom aan te raden om meerdere mensen per onderdeel de evaluatie te laten doen.
Zelfevaluatie als vertrekpunt voor verandering
De uitkomst van de zelfevaluatie is géén scorelijst, maar bedoeld als startpunt voor een goed gesprek – binnen je eigen organisatie én met samenwerkingspartners: waar staan we nu en waar willen we naartoe? Wat zeggen de resultaten over onze ambities? Waar liggen de kansen en knelpunten?
De evaluatie helpt om gezamenlijk een handelingsperspectief te formuleren: wat gaan we concreet doen om onze datavolwassenheid te vergroten? Voor het verder uitwerken van dit handelingsperspectief kun je de Beslishulp Datavolwassenheid gebruiken. Die koppelt de inzichten uit de evaluatie aan gerichte vervolgacties.
App als praktisch hulpmiddel
Gemeente Hollands Kroon ontwikkelde een PowerApp op basis van deze IBDS-zelfevaluatie. De app bevat vergelijkbare vragen, maar dan in digitale vorm; geïmplementeerd in Microsoft PowerApps. De bouwstenen van deze app stellen zij beschikbaar via de kennisbank van de IBDS, zodat andere overheden hierop kunnen voortbouwen. Ideaal voor organisaties die hun evaluatie digitaal willen afnemen en analyseren. Maar om de app te bouwen, heb je wel vergaande kennis van Dataverse voor beheer en data-analyse nodig. De zelfevaluatie (Excel) vereist geen technische kennis.
Meer weten over hoe je zelf een app kunt maken? Zie: Datavolwassenheidsapp (RealisatieIBDS.nl).
Meer dan een meetlat
Naast de IBDS-zelfevaluatie zijn er ook andere modellen en meetinstrumenten in omloop. Het is niet zo dat er één juiste manier is om datavolwassenheid te meten. Belangrijker is dat je het gesprek organiseert, de inzichten deelt en met elkaar bepaalt welke vervolgstappen nodig zijn.
Want meten is geen eindstation. Het is het begin van bewuster werken met data.
Meer weten?
Zie: Beslishulp datavolwassenheid (RealisatieIBDS.nl)
Vragen, of hulp nodig?
Neem contact op met teamIBDS@ictu.nl onder vermelding van ‘beslishulp datavolwassenheid’.
